بازی‌های پاسور جایگاه ویژه‌ای در قلب مردم ایران دارند و به‌عنوان پل فرهنگی و منبع سرگرمی برای نسل‌ها عمل می‌کند. از بازی باستانی حکم تا بازی تیمی شلم، این بازی‌ها نشان‌دهنده فرهنگ غنی ایرانی است. این مقاله از بت فوروارد به دنیای فریبنده بازی‌های ورق ایرانی می‌پردازد و به بررسی ریشه‌ها، نحوه بازی و اهمیت فرهنگی آنها می‌پردازد.
بازی‌های ورقی از قرن‌ها پیش جزء فرهنگ ایرانیان بوده است. این بازی‌ها فراتر از سرگرم‌کردن مردم، خود را در تاروپود مردم جا کرده‌اند. ریشه‌های بازی های پاسور ایرانی را می‌توان در طول نسل‌ها ردیابی کرد و بینش‌هایی را در مورد تحولات فرهنگی منطقه فراهم کرد. درک اهمیت تاریخی این بازی‌ها محبوبیت پایدار آنها را افزایش می‌دهد.
بازی های پاسور ایرانی؛ خانواده حکم
۱. حکم چهارنفره
بازی حکم چهارنفره، یکی از پرطرفدارترین بازی های پاسور در ایران است و از اصالت ایرانی برخوردار است. به‌گونه‌ای که در زبان انگلیسی نیز با نام همین بازی (Hokm) شناخته می‌شود. این بازی که به صورت تیمی و در دو گروه دونفره اجرا می‌شود، در هفت دور انجام می‌پذیرد. در هر دور، تیمی که توانایی کسب هفت دست را داشته باشد، به‌عنوان برنده اعلام می‌شود و در نهایت، تیمی که در هفت دور به عنوان برنده بازی مشخص می‌شود، به‌عنوان برنده نهایی اعلام می‌گردد.
۲. بازی پاسور شلم
بازی پاسور شلم، یکی از ارکان خانواده حکم است که در آن، همانند بسیاری از بازی‌های پاسور، فرایند اعلام اجرا می‌شود. از این رو، می‌توان اظهار کرد که بازی پاسور شلم به‌عنوان یک نوع پیشرفته‌تر از حکم محسوب می‌شود. بهتر است بازیکنان در ابتدا در مسیر بازی حکم مهارت کسب کنند و سپس به بازی پاسور شلم بپردازند. لازم به ذکر است که زمان اجرای شلم نسبت به حکم معمولی بیشتر بوده و به دلیل محاسبات، معمولاً دو برابر زمان بازی حکم چهارنفره طول می‌کشد. همچنین، باید به یادداشت که برای شروع بازی شلم، باید همه چیز را یادداشت نمایید تا امتیازات هر دور را به خوبی ثبت کنید. البته می‌توانید این کار را با استفاده از تلفن همراه نیز انجام دهید.
۳. بازی پاسور حکم دونفره
همان‌طور که توضیح داده شد، بازی حکم به‌عنوان پرطرفدارترین از بازی‌های ورق در ایران شناخته می‌شود و دارای اصالتی دیرینه است. اما تفاوت اینجاست که نسخه اصلی این بازی تنها با تعداد خاصی از نفرات، یعنی چهار نفر، اجرا می‌شود و اجرای این نسخه در صورت عدم حضور چهار نفر، امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل، نسخه‌های دیگری نیز برای این بازی طراحی شده‌اند؛ به‌عنوان‌مثال، حکم دونفره. اگرچه لذت اصلی از بازی حکم در حالت تیمی و به شکل چهارنفره به وجود می‌آید، اما افرادی که تجربه این بازی را دارند، معمولاً علاقه دارند با تعداد مختلف نفرات نیز این بازی را تجربه کنند، زیرا همیشه امکان حضور چهار نفر فراهم نیست. تفاوت اصلی در نسخه حکم دونفره نسبت به‌حکم چهارنفره در تقسیم اولیه کارت‌ها است که با انتخاب خود بازیکنان (البته با روش خاصی) انجام می‌شود.
۴. بازی پاسور اسکاتلندی
بازی پاسور اسکاتلندی از جمله بازی‌های چندنفره و پاسورهای قابل‌تنظیم است که می‌توان آن را با تعداد مختلفی از نفرات اجرا کرد. این بازی را به نام‌های پاسور روسی، حکم روسی، حکم اسکاتلندی یا به طور اشتباهی حکم سه‌نفره نیز یاد می‌کنند. پاسور اسکاتلندی را می‌توان جزء بازی‌های پاسور حرفه‌ای و سخت دانست که نیاز به نوشتن محاسبات مانند شلم دارد.
بازی پاسور حکم سه‌نفره
برای بازی پاسور حکم، یک نسخه سه‌نفره نیز پیشبینی شده است. در این نوع بازی، بر خلاف حکم چهارنفره، مسابقه به‌صورت تیمی انجام نمی‌شود. به‌جای اینکه تیم‌ها مقابل یکدیگر بازی کنند، هر بازیکن به‌صورت فردی در دورهای مختلف رقابت می‌کند و در پایان هر دور، تنها یک برنده نهایی برجسته می‌شود. البته این امکان وجود دارد که دو بازیکن در تعداد دست‌هایی که بازی کرده‌اند، به تعداد امتیازهای مساوی برسند. در این حالت، بازیکنی که آس بیشتری به دست آورده باشد برنده اعلام می‌شود و در صورت تساوی در این مورد، بازیکنی که بیشترین شاه و در مرحله بعد بی‌بی بیشتر را داشته باشد، برنده است.
بازی پاسور چهار برگ
پاسور چهار برگ پس از حکم، یکی از برجسته‌ترین بازی‌های ورق باریشه ایرانی است. این بازی، علی‌رغم شباهتی که با هفت خاج دارد که در مصر و ایتالیا نیز انجام می‌شود، به‌عنوان یکی از بازی‌های ورق محبوب در ایران شناخته می‌شود. می‌توان گفت که پس از حکم و شلم، پاسور چهار برگ نیز در میان مردم ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. این بازی را می‌توان به‌صورت دو، سه یا چهارنفره بازی کرد تا هیجان‌انگیزتر شود و تلاش برای رسیدن به امتیاز ۱۰۵ همچنان جذابیت خود را حفظ کند. قاعده خاص و جذاب سور زدن نیز از ویژگی‌هایی است که به محبوبیت پاسور چهار برگ افزوده است.
بازی پاسور بلک جک یا ۲۱
بازی بلک جک یا ۲۱، محبوب‌ترین بازی ورق در کازینوها و قمارخانه‌های سراسر جهان است. در واقع، بلک‌جک یک نوع بازی ورق مقایسه‌ای بین بازیکن و دیلر است که از یک تا هشت دسته کارت ۵۲تایی استفاده می‌شود. این بازی در ایران نیز با تفاوت‌های اندکی انجام می‌شود، اگرچه هنوز به محبوبیت بازی‌هایی همچون حکم نمی‌رسد. از دههٔ ۱۹۶۰ تاکنون، بازی بلک‌جک بسیار محبوب شده است. این بازی یک بازی ورق است که در آن هر بازیکن با به‌جای بازیکن دیگر با دیلر رقابت می‌کند.
بازی پاسور ریم یا رامی
در بازی ریم یا رامی، هدف اصلی این است که کارت‌های خود را به ترتیب مناسبی منظم کنید. به این معنا که کارت‌هایی که در دستتان دارید را به بهترین شکل و در یک دنباله قرار دهید. این به نظر ممکن می‌آید که کاری ساده باشد، اما همین سادگی نیز زیر سؤال است، پس با ما همراه باشید. بازی ریم یک ترکیب فکری و احتمالاتی دارد. ریم به معنای نظم‌دادن است، بنابراین شما باید کارت‌های در دستتان را سازماندهی کرده و سعی کنید هرچه زودتر از کارت‌های نامناسب خلاص شوید. این کارت‌ها اصطلاحاً به‌عنوان کتاب یا رشته دسته‌بندی می‌شوند.
ریم یا رامی یک بازی کارتی است که با دست کارت‌های استاندارد ۵۲ عددی و جوکر انجام می‌شود. هدف اصلی این بازی ازدست‌دادن تمام کارت‌ها در دست بازیکن است. بازیکنان با قراردادن کارت‌های مشخص و ترکیب‌های خاص، امتیازها را کسب می‌کنند و تا زمانی که تمام کارت‌ها ازدست‌رفته و یک بازیکن به‌عنوان برنده مشخص شود، بازی ادامه می‌یابد.
بازی پاسور بلوف
بازی پاسور بلوف یکی از بازی‌های تفریحی پاسور است که می‌توانید در جمع‌های پرتعداد دوستانه و خانوادگی انجام دهید. یکی از مزایای بسیار مهم این بازی، انعطاف در تعداد بازیکنان است؛ زیرا بسیاری از بازی‌های محبوب ورق تنها با تعداد نفرات خاصی قابل‌انجام هستند و انعطاف‌پذیری ندارند؛ اما برای پاسور بلوف نیازی نیست نگران باشید که تعداد مهمان‌های شما چند نفر است. در پایان این بازی، بازیکنی که بتواند زودتر از دیگران کارت خود را تمام کند، پیروز میدان خواهد بود.
بازی پاسور هفت خبیث
در میان همه بازی‌های پاسور یا همان بازی‌های ورق، هفت خبیث جایگاهی متفاوتی دارد. این بازی گروهی به‌قدری محبوب و است که یک بازی کارتی مستقل به نام اونو از روی آن ساخته شده است که پرفروش‌ترین بازی کارتی جهان بعد از بازی ورق است. در این بازی جریمه می‌شوید و همین‌طور بازیکنان را جریمه می‌کنید، دور بازی را برمی‌گردانید، از روی بازیکن بعدی می‌پرید و نیز می‌توانید جایزه بگیرید و نهایتاً اینکه وقتی به تک‌برگ می‌رسید، باید سریعاً کلمه تک‌برگ را بگویید، بدون اینکه بخندید. لازم به ذکر است که قوانین این بازی از انعطاف بالایی برخوردار است و شما می‌توانید برای جذابیت بیشتر قوانین بازی را به سبک خود سخت‌تر کنید.
بازی پاسور سرعتی بی‌بی سلام
بازی پاسور بی‌بی سلام، یکی از بازی‌های چندنفره است که هدف اصلی آن خالی کردن کارت‌های دستتان است؛ اما تفاوت اساسی این بازی با بسیاری از سایر بازی‌های ورق این است که در حین بازی باید حرکاتی بامزه و خنده‌دار نیز انجام شود و هرکس که به‌سرعت این حرکات را اجرا نکند، مجبور است کارت‌هایی که روی زمین قرار گرفته‌اند را به دست خود اضافه کند و احتمال برنده شدن او کمتر می‌شود.
نتیجه‌گیری
خلاصه اینکه بازی‌های ورق ایرانی فقط بازی نیستند. آنها بازتابی از میراث‌فرهنگی غنی، منبع شادی و راهی برای ارتباط با دیگران هستند. همان‌طور که این بازی‌ها به تکامل خود ادامه می‌دهند، جذابیت همیشگی آنها تضمین می‌کند که بخشی جدایی‌ناپذیر از سنت‌های ایرانی برای نسل‌های آینده باقی خواهند ماند.
سؤالات متداول
آیا می‌توانم بازی‌های ورق ایرانی را به‌صورت آنلاین بازی کنم؟
بله بسیاری از پلتفرم‌های آنلاین امکان بازی‌های کارت ایرانی مانند حکم و شلم را فراهم می‌کنند.
چه چیزی حکم را سلطان بازی‌های ورق ایران می‌کند؟
حکم به دلیل عمق استراتژیک، اهمیت تاریخی و محبوبیت گسترده‌اش مورداحترام است که آن را به یک عنصر اصلی در فرهنگ ایرانی تبدیل کرده است.
آیا مسابقات بین‌المللی برای بازی‌های ورق ایران برگزار می‌شود؟
درحالی‌که عمدتاً در ایران بازی می‌شود، علاقه فزاینده‌ای به مسابقات بین‌المللی برای بازی‌هایی مانند حکم وجود داشته است.
عصر دیجیتال چه تأثیری بر بازی‌های کارتی سنتی در ایران داشته است؟
عصر دیجیتال منجر به انطباق بازی‌های کارتی ایرانی با پلتفرم‌های آنلاین شده و راه جدیدی را برای علاقه‌مندان فراهم کرده است.
بازی پاسور چه نقشی در حفظ فرهنگ ایرانی دارد؟
بازی‌های ورقی به‌عنوان حافظ فرهنگی عمل می‌کنند که بازتاب سنت‌ها، ارزش‌ها و پویایی‌های اجتماعی منحصربه‌فرد در فرهنگ ایرانی است.
