در این مطلب از مجله بت فوروارد با بازی کارتی اوه هل که یک بازی کارتی گروهی جذاب است و در آن بازیکنان با پیش بینی دقیق دست ها امتیاز کسب میکنند بیشتر آشنا می شوید، همچنین متوجه میشوید که قوانین و امتیازدهی این بازی در نسخههای مختلف جهانی متفاوت است و تجربهای استراتژیک و هیجانانگیز برای همه بازیکنان فراهم میکند.
این بازی کارتی که در آن بازیکنان باید تعداد دقیق دست هایی را که برنده میشوند پیشبینی کنند، اولین بار در دهه ۱۹۳۰ در لندن و نیویورک معرفی شد و به مرور در بسیاری از نقاط جهان محبوبیت پیدا کرد. نام اصلی آن بازی کارتی اوه هل (Oh Hell) بود، اما چون برای بعضی افراد نامناسب به نظر میرسید، در برخی کتابها به شکلهای ملایمتر مثل Oh Pshaw یا Oh Well تغییر داده شد. بعضیها هم نسخههای جسورانهتری مثل Oh Shit را انتخاب کردند. نامهای دیگری مثل Blob یا Blackout هم وجود دارد که احتمالا به دلیل روش ثبت امتیاز در جدول بازی و کشیدن دایره سیاه روی پیشبینیهای اشتباه بازیکنان انتخاب شدهاند.
در قوانین سنتی، تعداد کارتهای هر بازیکن در هر دور یکی کم یا زیاد میشود. همین موضوع باعث شده بازی در کشورهای مختلف با نامهای متفاوتی شناخته شود؛ مثل Elevator (آسانسور) در فرانسه، Up and Down the River در استرالیا و نیوزیلند و ۱۰ op en neer در هلند. در بریتانیا این بازی اغلب با نام Contract Whist یا Nomination Whist شناخته میشود (هرچند این نامها گاهی به بازیهای دیگری هم اشاره دارند).
در کشورهای دیگر هم اسمهای بومی برای این بازی وجود دارد؛ مثل Bust در استرالیا و نیوزیلند، Boerenbridge در هلند، German Bridge در هنگکنگ، Kachuful در هند (که ترتیب خالهای برگهها را یادآوری میکند: اسپید، دایموند، کلاب و دل) و ۷۶۵ در پاکستان.
بازیکنان و کارتهای بازی کارتی اوه هل
بازی کارتی اوه هل را میتوان با ۳ تا ۷ نفر انجام داد، اما بهترین حالت زمانی است که بین ۴ تا ۶ نفر بازی کنند.
برای اجرای بازی کارتی اوه هل از یک دست ۵۲ کارتی استاندارد استفاده میشود. ترتیب ارزش کارتها در هر خال از بالا به پایین به این شکل است: A (آس)، K (شاه)، Q (بیبی)، J (سرباز)، ۱۰، ۹، ۸، ۷، ۶، ۵، ۴، ۳ و ۲.
ترتیب دستهای بازی کارتی اوه هل
بازی کارتی اوه هل شامل یک سری دست متوالی است. اولین دست بسته به تعداد بازیکنان، با ۷ تا ۱۰ کارت برای هر نفر شروع میشود:
-
اگر بازیکنان ۳ تا ۵ نفر باشند: هر نفر ۱۰ کارت میگیرد.
-
اگر ۶ بازیکن باشد: هر نفر ۸ کارت میگیرد.
-
اگر ۷ بازیکن باشد: هر نفر ۷ کارت میگیرد (به دلیل محدودیت ۵۲ کارت موجود).
در هر دست بعدی، تعداد کارتهای هر بازیکن یک عدد کمتر میشود تا زمانی که هر نفر تنها یک کارت داشته باشد. سپس در دستهای بعدی دوباره تعداد کارتها یکی یکی بیشتر میشود تا به سطح شروع برسد.
همچنین بخوانید: بازی کارتی ژنگ فن
مثال: اگر ۷ بازیکن وجود داشته باشند، ترتیب دستها به این صورت است:
۷ کارت، سپس ۶، ۵، ۴، ۳، ۲، ۱ و بعد دوباره ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷.
در مجموع این بازی شامل ۱۳ دست خواهد بود و تقریبا ۴۵ دقیقه طول میکشد.
هدف بازی کارتی اوه هل
در بازی کارتی اوه هل هدف این است که هر بازیکن قبل از شروع دست، پیشبینی کند چند تریک (دست برنده) میتواند بگیرد و سپس دقیقا همان تعداد را به دست آورد؛ نه بیشتر و نه کمتر. امتیاز فقط زمانی داده میشود که بازیکن دقیقا مطابق پیشبینی خود بازی کند و در صورت اشتباه (چه کمتر و چه بیشتر) امتیاز از او کم میشود.
نکته مهم این است که در هر دست حداقل یک بازیکن شکست میخورد، چون مجموع پیشبینیها معمولا با تعداد واقعی تریکهای موجود برابر نمیشود.
تقسیم کارتها (Deal)
برای تعیین اولین دیلر (کارتدهنده)، بازیکنان یک کارت میکشند؛ هر کس کارت بالاتری داشته باشد، اولین دست را پخش میکند. پس از آن، وظیفه کارتدادن در هر دست به صورت ساعتگرد بین بازیکنان میچرخد.
کارتها ابتدا بر زده و برش داده میشوند، سپس دیلر کارتها را تکتک پخش میکند تا هر بازیکن تعداد کارت مناسب آن دست را دریافت کند. پس از اتمام پخش، کارت بعدی رو میشود و خال آن کارت به عنوان خال ترامپ (برگ برنده) انتخاب میشود. در این دست، کارتهای ترامپ از تمام خالهای دیگر بالاتر هستند. باقیمانده کارتهای پخشنشده به صورت پشترو روی هم قرار میگیرند و کارت ترامپ آشکار روی آنها گذاشته میشود.
بیدینگ (Bidding)
پیشبینی یا بیدینگ در هر دست از بازیکن سمت چپ دیلر آغاز میشود و به صورت ساعتگرد ادامه پیدا میکند تا به خود دیلر برسد که آخرین نفر برای بید کردن است.
همچنین بخوانید: بازی کارتی تیوته
هر بید یک عدد است که نشان میدهد بازیکن قصد دارد چند تریک در آن دست برنده شود. همه بازیکنان الزاما باید بید کنند و امکان پاسدادن وجود ندارد. اما میتوان بید صفر داد؛ یعنی بازیکن تصمیم میگیرد هیچ تریکی برنده نشود.
قوانین بیدینگ:
-
هر بید فقط تا زمانی قابل تغییر است که بازیکن بعدی هنوز بید نکرده باشد.
-
دیلر اجازه ندارد عددی بید کند که باعث شود مجموع بیدها دقیقا برابر با تعداد تریکهای موجود در آن دست شود. به همین دلیل همیشه مجموع بیدها یا بیشتر یا کمتر از تعداد واقعی خواهد بود.
-
هنگام بیدینگ باید توجه داشت که در هر دست، همه کارتهای دسته ۵۲تایی در بازی نیستند.
بازی (Play)
شروع بازی کارتی اوه هل با بازیکن سمت چپ دیلر است. او اولین کارت را بازی میکند و میتواند هر خالی (حتی ترامپ) را انتخاب کند. بازی به صورت ساعتگرد ادامه پیدا میکند. هر بازیکن باید در صورت داشتن کارت از همان خال، آن را بازی کند. اگر نداشته باشد، میتواند هر کارت دیگری از جمله ترامپ بازی کند.
-
اگر یک یا چند کارت ترامپ بازی شده باشد، بالاترین کارت ترامپ برنده تریک خواهد بود.
-
اگر هیچ ترامپی بازی نشده باشد، بالاترین کارت از خال شروعشده برنده است.
بازیکنی که یک تریک را برنده میشود، کارت بعدی را برای تریک جدید شروع میکند. این روند ادامه دارد تا زمانی که تمام کارتها بازی و همه تریکها برنده شوند.
امتیازدهی (Scoring) بازی کارتی اوه هل
قبل از شروع هر بازی کارتی اوه هل، بر اساس قوانین گروه، یک نفر به عنوان ثبتکننده امتیاز (Scorekeeper) انتخاب میشود. البته او باید تحت نظر باشد، چون ممکن است اشتباهات عمدی یا سهوی به نفع خودش انجام دهد! وظیفه او ثبت بیدها و نتایج هر دست در برگه امتیاز است. روشهای مختلفی برای امتیازدهی اوه هل وجود دارد.
سادهترین روش امتیازدهی:
اگر بازیکن دقیقا همان تعداد تریکی را که بید کرده برنده شود، امتیاز او ۱۰ + تعداد بید خواهد بود.
همچنین بخوانید: بازی کارتی دای فوگو
-
مثلا برای بید صفر = ۱۰ امتیاز، برای بید ۱ = ۱۱ امتیاز، برای بید ۲ = ۱۲ امتیاز و …
اگر بازیکن بیشتر یا کمتر از بید خود تریک بگیرد، هیچ امتیازی نمیگیرد.
این روش اغلب به نامهای Blackout یا Blob شناخته میشود، چون ثبتکننده بیدهای ناموفق را با یک دایره سیاه خط میزند و روی برگه به شکل نقطههای سیاه دیده میشوند.
روش رایج تر امتیازدهی:
-
هر بازیکن برای هر تریک برنده، ۱ امتیاز میگیرد.
-
اگر دقیقا به بید خود برسد، ۱۰ امتیاز اضافه میگیرد.
مثال: اگر بازیکنی بید ۲ داده باشد و دقیقا ۲ تریک بگیرد، امتیازش ۱۲ خواهد بود.
اگر فقط ۱ تریک بگیرد، امتیاز ۱، و اگر ۳ تریک بگیرد، امتیاز ۳ خواهد بود.
این روش باعث میشود بازیکنی که بیدش درست از آب درنیامده، همچنان انگیزه داشته باشد تا بیشترین تعداد ممکن تریک برنده شود.
سایر روشهای امتیازدهی در بخش «تنوعها» معرفی میشوند. در هر صورت، ثبتکننده امتیاز موظف است مجموع امتیازهای هر بازیکن را بهصورت تجمعی ثبت کند. در پایان، مجموع امتیازها برنده نهایی را مشخص میکند. اگر بازی بهصورت پولی انجام شود، بازیکنان بر اساس اختلاف امتیازشان نسبت به میانگین، پول پرداخت یا دریافت میکنند.
همچنین امروزه برگههای امتیاز چاپشده آماده و حتی اپلیکیشنهای مخصوص اوه هل وجود دارند که بر اساس روشهای مختلف امتیازدهی طراحی شدهاند.
ترتیب دستها (Sequence of Hands) در بازی کارتی اوه هل
این بخش بیشترین تغییرات را دارد. برخی افراد بازی کارتی اوه هل را با ۱ کارت برای هر نفر شروع میکنند، سپس تا حداکثر کارت ممکن ادامه میدهند و دوباره به ۱ کارت برمیگردند. بعضیها فقط از حداکثر کارت به ۱ کارت بازی میکنند و همانجا متوقف میشوند، یا برعکس از ۱ کارت تا حداکثر.
در بعضی نسخهها، بازیکنان از حداکثر کارت به ۱ کارت پایین میآیند، سپس از ۱ کارت دوباره به حداکثر میروند، بنابراین در وسط بازی دو دست تککارتی وجود دارد. گاهی هم ترتیب برعکس است: ۱ کارت تا حداکثر و دوباره حداکثر تا ۱ کارت، با دو دست حداکثری در وسط.
-
اگر ۴ بازیکن باشند، حداکثر کارت میتواند ۱۳ کارت باشد (به جای ۱۰).
-
با ۳ بازیکن حتی میتوان تا ۱۷ کارت پیش رفت.
-
بعضیها هم مستقل از تعداد بازیکنان، حداکثر را مثلا ۷ کارت در نظر میگیرند.
Devil’s Bridge: «دن استروم» نسخهای به نام پل شیطان توصیف میکند که در آن تعداد کارتها اول افزایش و سپس کاهش مییابد. در آخرین دست تککارتی، هر بازیکن باید کارت خود را روی پیشانیاش نگه دارد تا همه کارتهای بقیه را ببینند اما کارت خودش را نه!
Bust در استرالیا: «بِرایس فرانسیس» میگوید در استرالیا هنگام اجرای بازی Bust با ۵ بازیکن، ۱۳ کارت پایین از یک دست دوم اضافه میکنند تا بسته کارتها ۶۵ تایی شود و بتوانند مثل حالت ۴ بازیکنی، ۱۳ کارت به هر نفر بدهند. اگر ۶ بازیکن باشند، ۱۳ کارت دیگر هم اضافه میشود تا نیمه پایینی دسته کارت تکرار شود. در این حالت، اگر دو کارت مشابه در یک تریک بازی شوند، کارتی که دوم انداخته شود، برنده خواهد بود. حتی بازی ۳ نفره هم ممکن است، به شرطی که ۱۳ کارت پایین از یک دسته کارت استاندارد حذف شود.
تعیین ترامپ (Determining Trumps)
در برخی نسخهها، دستهایی وجود دارد که همه کارتها پخش میشوند (مثلا ۱۳ کارت برای هر بازیکن در بازی ۴ نفره). در این حالت دیگر کارتی باقی نمیماند تا ترامپ را مشخص کند، بنابراین این دستها بدون ترامپ بازی میشوند. در بعضی نسخهها، حتی وقتی همه کارتها استفاده نشدهاند، بزرگترین دستها باز هم بدون ترامپ انجام میشوند.
به جای روکردن یک کارت، بعضی نسخهها خال ترامپ را به ترتیب ثابت مشخص میکنند. این ترتیب ممکن است شامل حالت «بدون ترامپ» هم باشد یا نباشد.
Kachuful (هند): در نسخه هندی به زبان گجراتی، ترتیب ترامپها به این صورت است: اسپید، دایموند، کلاب، دل. خود نام Kachuful (به معنی «گل خام») یک روش یادآوری همین ترتیب است:
-
Ka = Kari = اسپید
-
Chu = Chukat = دایموند
-
Fu = Falli = کلاب
-
L = Lal = دل
اوه شیت Oh Shit!: «برد ویلسون» نسخهای به نام اوه شیت! معرفی میکند که در آن همیشه اسپید ترامپ است.
نسخه ژان-پیر کولون: او میگوید در یک تغییر دیگر، بعد از پخش کارتها، کارت بعدی رو میشود:
-
اگر ارزش کارت بین ۲ تا ۶ باشد → آن دست بدون ترامپ است.
-
اگر کارت ۷ یا بالاتر باشد → همان خال به عنوان ترامپ انتخاب میشود.
بیدینگ (Bidding)
در برخی نسخهها، قانون Hook Rule (اینکه دیلر نباید عددی بید کند که مجموع بیدها با تعداد کارتهای دست برابر شود) اجرا نمیشود. بنابراین دیلر میتواند طوری بید کند که امکان بردن برای همه بازیکنان وجود داشته باشد. در انجمن rec.games.playing-cards بحثهای زیادی در مورد این موضوع شکل گرفت که کدام نسخه مهارت بیشتری میطلبد.
-
بعضیها معتقدند اگر مجموع بیدها برابر با کارتهای موجود شود، بازی خیلی آسان میشود.
-
بعضی دیگر میگویند حذف این امکان، یک استراتژی تاکتیکی مهم را از دیلر میگیرد.
بیدینگ همزمان (Simultaneous Bidding):
در این روش، همه بازیکنان به طور همزمان بید میکنند:
۱. بازیکنان مشت خود را روی میز میگذارند.
۲. گروه با هم میشمارند: «یک، دو، سه» و همزمان مشتها را روی میز میکوبند.
۳. در عدد سه، هر بازیکن با انگشتهای دستش عدد بید خود را (که حتی میتواند صفر باشد) نشان میدهد.
در این روش هیچ محدودیتی برای مجموع بیدها وجود ندارد و چون بازیکنان نمیتوانند بید خود را بر اساس بید دیگران تغییر دهند، مجموع بیدها ممکن است خیلی با تعداد واقعی کارتها متفاوت شود. مثلا در یک دست تککارتی، پیش میآید که ۳ یا ۴ بازیکن همزمان بید «۱» بدهند!
همچنین بخوانید: بازی قمار کارتی پانتون
گزارشها نشان میدهد که در استرالیا، بیشتر گروهها از این روش همزمان استفاده میکنند تا روش نوبتی.
بازی (Play)
-
در بعضی نسخهها، شروع بازی با خود دیلر است نه بازیکن سمت چپ او.
-
«دیوید ووری» (از ایالت مین آمریکا) نسخهای را گزارش کرده که در آن اگر بازیکنی کارت از خال شروعشده نداشته باشد، الزاما باید ترامپ بازی کند. تنها زمانی میتواند کارت غیرترامپ و غیرهمخال بیندازد که هیچ ترامپی هم نداشته باشد. این قانون هرچند در کشورهای انگلیسیزبان کمیاب است، اما در بازی La Podrida (نسخه اسپانیایی اوه هل در آمریکای لاتین و اسپانیا) و بازی رومانیایی معادل Whist قانون اصلی به شمار میرود.
اضافه شدن جوکرها
-
«مارک برادر» نسخهای معرفی میکند که در آن دو جوکر به دسته کارت اضافه میشوند و دسته به ۵۴ کارت میرسد.
-
این دو جوکر یک خال جداگانه تشکیل میدهند.
-
اگر جوکر شروع شود، برنده تریک خواهد بود مگر اینکه با ترامپ زده شود.
-
اگر جوکری رو شود، تنها جوکر دیگر به عنوان ترامپ انتخاب میشود.
Blackout در شمال شرق انگلستان (دهه ۱۹۷۰):
«دیک اتکینسون» نسخهای از Blackout برای ۵ یا ۶ بازیکن توصیف میکند:
-
۲ جوکر به دسته اضافه میشوند.
-
در بازی ۵ نفره، چهار کارت «۲» حذف میشود تا دسته ۵۰ کارتی شکل بگیرد.
-
با ۵ بازیکن همیشه هر نفر ۱۰ کارت و با ۶ بازیکن هر نفر ۹ کارت میگیرد.
-
خال ترامپ در هر دست به ترتیب میچرخد: دل، خاج، خشت، اسپید.
-
دیلر نمیتواند طوری بید کند که مجموع بیدها با کارتهای دست برابر شود.
قوانین جوکر:
-
-
جوکرها نمیتوانند شروعکننده باشند (مگر اینکه بازیکن کارت دیگری نداشته باشد).
-
در اولین تریک هم جوکر مجاز به بازی نیست.
-
در غیر این صورت، جوکر میتواند به هر تریکی اضافه شود (حتی اگر بازیکن میتوانست همخال برود).
-
اولین بازیکنی که جوکر میاندازد، میتواند آن را به عنوان High (برنده قطعی) یا Low (بازنده قطعی) معرفی کند.
-
جوکر دوم بهطور خودکار برعکس جوکر اول خواهد بود (اگر اولی High بود، دومی Low میشود و برعکس).
-
اگر بازیکنی مجبور شود با جوکر شروع کند، اولین کارت همخالی که بعد از آن بازی شود، خال آن دست را مشخص میکند.
-
امتیازدهی در بازی کارتی اوه هل
سیستمهای امتیازدهی مختلفی برای بازی کارتی اوه هل وجود دارد و بازیکنان بسته به توافق خود میتوانند یکی از آنها را انتخاب کنند:
-
برخی بازیکنان برای پیشبینی درست مثبت، ۱۰ امتیاز جایزه میدهند اما برای پیشبینی صفر موفق فقط ۵ امتیاز در نظر میگیرند.
-
بعضیها برای پیشبینی صفر موفق، ۵ امتیاز بهعلاوه تعداد کارتهای پخششده به هر بازیکن در نظر میگیرند؛ چون پیشبینی صفر وقتی کارتهای بیشتری در دست باشد سختتر است.
-
در یک روش دیگر، هر بار که پیشبینی درست باشد، بازیکن ۱۰ امتیاز برای هر دست بردهشده دریافت میکند و برای پیشبینی صفر موفق، ۱۰ امتیاز میگیرد. اگر پیشبینی اشتباه باشد (بیشتر یا کمتر از تعداد گفتهشده)، بازیکن بهاندازه اختلاف دستها، ۱۰ امتیاز منفی میگیرد.
-
سیستم دیگر: اگر بازیکن درست پیشبینی کند، ۵ امتیاز ثابت + ۱۰ امتیاز بهازای هر دست گرفتهشده میبرد. اما اگر اشتباه کند، ۵ امتیاز منفی + ۵ امتیاز منفی بهازای هر اختلاف دست از امتیاز او کم میشود.
-
یک روش متفاوت: اگر بازیکن دقیقا همان تعداد دست پیشبینیشده را بگیرد، ۱۰ امتیاز + توان دوم تعداد دستها (مثلاً برای ۰ دست =۱۰، برای ۱ دست =۱۱، برای ۲ دست =۱۴، برای ۳ دست =۱۹ و …) به او تعلق میگیرد. در صورت شکست، بازیکن بهاندازه توان دوم اختلاف دستها امتیاز منفی میگیرد.
در پایان همه دستها، بازیکنی که بیشترین امتیاز دارد برنده میشود. اگر بازی مساوی شد، دوباره دستهایی با بیشترین تعداد کارت پخش میشود تا برنده نهایی مشخص شود.
نسخههای دیگر اوه هل
Boerenbridge (بوئرنبریج)
این نسخه هلندی از بازی کارتی اوه هل است که بهصورت آنلاین در سایت useme.nl هم وجود داشته. قوانینش به این شکل است:
-
همیشه کل ۵۲ کارت پخش میشود (۴ بازیکن، هر کدام ۱۳ کارت).
-
همه بازیکنان همزمان پیشبینی میکنند.
-
هر دست درست = ۱ امتیاز و اگر دقیقا درست بگویی، ۱۰ امتیاز جایزه میگیری.
-
پیشبینی صفر موفق = ۲۰ امتیاز.
-
اگر امتیازت به ۸۰ یا بیشتر برسد، دیگر نمیتوانی پیشبینی کنی و فقط به ازای هر دست گرفتهشده ۱ امتیاز میگیری.
-
هدف رسیدن به ۱۰۰ امتیاز دقیق است؛ اگر بیشتر شوی، مقدار اضافه از ۱۰۰ کم میشود.
7Truf (هفت تروف)
این نسخه در اندونزی با ۴ بازیکن و ۳۲ کارت (از A تا ۷) بازی میشود. ترتیب بازی:
-
۷ دست اول: از ۱ کارت تا ۷ کارت. یک کارت از دسته برمیگردانند تا خال برنده (Trump) مشخص شود.
-
۴ دست با ۸ کارت برای هر بازیکن و بدون خال برنده.
-
۷ دست بعدی: از ۷ کارت تا ۱ کارت، و دوباره یک کارت برای تعیین خال برنده.
-
۴ دست آخر هم با ۸ کارت بدون خال برنده.
پیشبینیها به ترتیب گفته میشود و پیشبینی دیلر نباید طوری باشد که مجموع پیشبینیها برابر با تعداد دستهای کل شود.
امتیازدهی:
-
پیشبینی موفق = ۱۰ برابر تعداد دستهای گفتهشده.
-
پیشبینی صفر موفق = ۵ برابر کل دستها.
-
بازیکنان ناموفق فقط ۱ امتیاز بهازای هر دست گرفتهشده میگیرند.
۱۰ op en neer (ده بالا و پایین)
در این نسخه هلندی، تعداد کارتها به این صورت است: ۱، ۲، …، ۹، ۱۰، ۹، …، ۱.
-
قانون محدودیت وجود ندارد.
-
پیشبینی درست = ۱۰ امتیاز + عدد پیشبینی.
-
پیشبینی اشتباه = ۰ امتیاز.
جمع بندی
بازی کارتی اوه هل یکی از محبوبترین بازیهای کارتی گروهی است که قوانین امتیازدهی متنوعی دارد. در این بازی، بسته به روش امتیازگیری، بازیکنان میتوانند با پیشبینی درست دستهای خود امتیاز مثبت بگیرند یا در صورت خطا امتیاز از دست بدهند. نسخههای مختلفی از اوه هل در کشورهای مختلف مثل هلند و اندونزی با قوانین خاص خود بازی میشود. هدف اصلی بیشتر نسخهها رسیدن به بیشترین امتیاز یا امتیاز مشخصشده است. این تنوع در قوانین و سبکها باعث شده اوه هل به یکی از جذابترین بازیهای کارتی استراتژیک تبدیل شود.