جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵: چهره ها و سازمان های پیشگام در مسیر صلح

در سال ۲۰۲۵، رقابت برای دریافت یکی از پرافتخارترین جوایز جهانی صلح نوبل وارد مرحله‌ای حساس و پرتنش شده است. امسال فهرست نامزدها گستره‌ای از فعالان مدنی، رهبران سیاسی، سازمان‌های مردم‌نهاد و حتی چهره‌های هنری و تکنولوژیک را دربر می‌گیرد. این تنوع بی‌سابقه، نه‌تنها بازتاب‌دهنده پیچیدگی بحران‌های جهانی امروز است، بلکه نشان می‌دهد مفهوم صلح در عصر حاضر دیگر محدود به آتش‌بس یا توافق سیاسی نیست، بلکه با مفاهیمی چون عدالت، حقیقت، آزادی بیان و کرامت انسانی گره خورده است. در این مقاله از مجله بت فوروارد، به بررسی فرایند انتخاب و معرفی نامزدهای جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵ می‌پردازیم.

آمار کلی و جزئیات روند نامزدی

جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵

در سال ۲۰۲۵، مجموعاً ۳۳۸ نامزد برای دریافت جایزه صلح نوبل معرفی شده‌اند که شامل ۲۴۴ فرد حقیقی و ۹۴ سازمان می‌شود — افزایشی قابل‌توجه نسبت به سال گذشته. در سال ۲۰۲۴، شمار نامزدها ۲۸۶ نفر بود، در حالی‌که رکورد بیشترین تعداد به سال ۲۰۱۶ بازمی‌گردد که ۳۷۶ نامزد در فهرست قرار گرفتند.

طبق تقویم رسمی، مهلت ارسال نامزدی‌ها تا ۳۱ ژانویه ۲۰۲۵ بود و اعضای کمیته نروژی نوبل طبق سنت، می‌توانستند در نخستین نشست خود در ۲۸ فوریه نام‌های جدیدی به فهرست بیفزایند.
با این حال، کمیته نوبل هیچ‌گاه نام نامزدها را به‌صورت رسمی تأیید یا منتشر نمی‌کند؛ نه برای رسانه‌ها و نه برای خود نامزدها. گاهی تنها از طریق افشاگری‌های شخصی یا گمانه‌زنی خبرنگاران، برخی نام‌ها در فضای عمومی مطرح می‌شوند.

بر اساس اساسنامه بنیاد نوبل، فهرست رسمی نامزدهای هر سال تنها ۵۰ سال پس از اعطای جایزه منتشر می‌شود.
طبق اعلام رسمی، برندگان جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵ در روز جمعه، ۱۰ اکتبر معرفی خواهند شد و مراسم اهدای جوایز در ۱۰ دسامبر در شهر اسلو نروژ برگزار می‌شود.

افرادی که مجاز به معرفی نامزدها هستند

جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵

بر اساس مقررات بنیاد نوبل، تنها گروه‌های زیر صلاحیت معرفی نامزد را دارند:

• اعضای مجالس ملی و دولت‌های کشورهای مستقل (از جمله وزرا و رؤسای جمهور)

• اعضای دیوان بین‌المللی دادگستری و دیوان دائمی داوری در لاهه

• اعضای مؤسسه حقوق بین‌الملل (Institut de Droit International)

• اعضای هیئت بین‌المللی اتحادیه زنان برای صلح و آزادی

• استادان دانشگاه‌های تاریخ، حقوق، علوم اجتماعی، فلسفه، الهیات و دین‌پژوهی، و مدیران دانشگاه‌ها

• مدیران مؤسسات پژوهش صلح و اندیشکده‌های سیاست خارجی

• برندگان پیشین جایزه صلح نوبل

• اعضای هیئت‌مدیره سازمان‌های برنده نوبل صلح

• اعضای فعلی و سابق کمیته نروژی نوبل (تا نخستین نشست سالانه پس از ۱ فوریه)

• مشاوران پیشین کمیته نروژی نوبل

چهره‌های شاخص و مسیرهای متفاوت برای صلح

گرتا تونبرگ (نامزد جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵)

با نزدیک شدن به زمان اعلام برندگان، رسانه‌های بین‌المللی فهرستی از نامزدهای احتمالی را منتشر کرده‌اند که تصویری از مبارزه جهانی برای صلح، عدالت و کرامت انسانی ترسیم می‌کند. در این میان، حضور چهره‌هایی از خاورمیانه، اروپا، آسیا و آفریقا، بازتابی از گستره جهانی دغدغه‌های صلح است.

مدافعان عدالت و آزادی

از میان چهره‌های شاخص، فرانچسکا آلبانزه، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور کرانه باختری و غزه، بیش از دیگران جلب توجه کرده است. او به‌پاس تلاش‌های شجاعانه‌اش برای افشای ویرانی‌های غزه توسط اسرائیل، از سوی نماینده پارلمان ایرلند، آودان اُ ریوردن معرفی شده است.
در کنار او، عیسى عمرو از فلسطین، به‌دلیل ایستادگی در برابر خشونت شهرک‌نشینان و دفاع از حقوق مردمش، مورد حمایت سیاستمدار نروژی اینگرید فیسکیا قرار گرفته است.
از پاکستان، ماهرانگ بلوچ برای فعالیت‌هایش علیه ناپدیدسازی‌های اجباری در بلوچستان نامزد شده است.
در سوی دیگر، پاپ فرانسیس که در سال ۲۰۲۵ درگذشت، به‌خاطر نقشش در ترویج صلح میان ملت‌ها و ادیان، از سوی سیاستمدار نروژی داگ اینگه اولستین معرفی شده است.

صداهای مقاومت و آزادی بیان

نام الکسی گورینوف، عضو سابق شورای شهر مسکو، به‌دلیل شجاعت در انتقاد از جنگ اوکراین و دفاع از صلح، در میان نامزدها دیده می‌شود. همچنین گرتا تونبرگ، فعال محیط‌زیست سوئدی و نماد جنبش جهانی جوانان برای تغییرات اقلیمی، به‌خاطر تلاش‌هایش در ترویج عدالت بین‌نسلی و حفظ کره زمین به‌عنوان فضایی امن برای همه انسان‌ها، جایگاهی ویژه در فهرست امسال دارد. .از چین، فعالانی چون ایلهم توحتی، هوانگ شویچین، وانگ یی و لی یینگ به‌عنوان نمادهای مقاومت در برابر سرکوب سیاسی معرفی شده‌اند. در هنگ‌کنگ، چو هنگ‌تونگ به‌دلیل تلاش برای دموکراسی در شرایطی سخت و پرخطر، از سوی سیاستمدار نروژی گوری ملبی نامزد شده است.

از هنر تا فناوری؛ مرزهای نوین در تعریف صلح

در فهرست امسال نام‌هایی حضور دارند که مفهوم صلح را از سیاست فراتر می‌برند. از جمله ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و اسپیس‌ایکس، که به‌دلیل پایبندی به آزادی بیان به‌عنوان حقی بنیادین نامزد شده است.
در حوزه هنر، میکل‌آنژ پیستولتّو، هنرمند ایتالیایی، برای نقش الهام‌بخش خود در ترویج صلح از رهگذر هنر و تفکر انسانی معرفی شده است.
از آمریکای جنوبی، ماریا کورینا ماچادو، رهبر اپوزیسیون ونزوئلا، به‌خاطر مبارزه برای دموکراسی و صلح از سوی چند نهاد بین‌المللی معرفی شده است.

قهرمانان گمنام

در میان نام‌های کمتر شناخته‌شده، فریده رو‌شیتی از کوزوو و مرکز بازتوانی قربانیان شکنجه در پریشتینا، به‌خاطر کار ارزشمندشان در بازسازی روحی بازماندگان جنگ معرفی شده‌اند.
از ساموآ، لِلی توئی‌ساموآ لِلاولو با رویکردی نوآورانه گردشگری را به ابزاری برای ترویج صلح تبدیل کرده است.

سیاستمداران و چهره‌های جنجالی

دونالد ترامپ (نامزد جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵)

در بخش سیاسی، نام‌هایی چون دونالد ترامپ، عمران خان و انور ابراهیم دیده می‌شود. ترامپ توسط چند نهاد مختلف از جمله منابع پاکستانی و اسرائیلی، به‌دلیل نقش میانجی‌گرانه در کاهش تنش‌های خاورمیانه معرفی شده است.

کودکان غزه؛ صدای وجدان جهان

احساس‌برانگیزترین نام در میان نامزدها، هند رجب، کودک ۶ ساله فلسطینی است که در جریان حملات غزه کشته شد. او اکنون به نمادی از تمام کودکانی تبدیل شده است که قربانی جنگ و خشونت‌اند. نامزدی او توسط خالد بیدون و کمیته آمریکایی-عربی ضد تبعیض ثبت شده است.

سازمان‌ها و نهادهای نامزد جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵

در کنار چهره‌های فردی، امسال فهرست نامزدهای سازمانی نیز گستره‌ای از نهادهای مدنی، بشردوستانه و بین‌المللی را دربر می‌گیرد که هر یک از زاویه‌ای متفاوت به مفهوم صلح پرداخته‌اند. از دادگاه‌های بین‌المللی گرفته تا جنبش‌های مردمی و گروه‌های زنان، همه با هدف مشترک عدالت و کرامت انسانی در این رقابت جهانی حضور دارند.

کمیته ششم ژانویه (January 6th Committee) از ایالات متحده یکی از نامزدهای شاخص امسال است. این کمیته که در سال ۲۰۲۱ در واشنگتن تأسیس شد، به‌دلیل پافشاری بر اصول دموکراسی، قانون و حقوق بشر و قرار دادن ارزش‌ها فراتر از گرایش‌های سیاسی معرفی شده است.
نامزدی این کمیته توسط داگ اویستین اندسیا (متولد ۱۹۶۸) از نروژ ثبت شده است.

کارزار برای اویغورها (Campaign for Uyghurs)، نهادی مستقر در واشنگتن که از سال ۲۰۱۷ فعالیت می‌کند، به همراه «لی» به پاس تعهد استوار به عدالت، حقوق بشر و دفاع از مردم اویغور در برابر نسل‌کشی و سرکوب چین معرفی شده است.
این نامزدی توسط دو نماینده کنگره آمریکا، راجا کریشنامورتی (متولد ۱۹۷۳) و جان مولنار (متولد ۱۹۶۱) ارائه شده است.

در میان نام‌های تأثیرگذار انسانی، کودکان غزه (Children of Gaza) به‌عنوان نمادی از قربانیان بی‌دفاع جنگ در فهرست نامزدها قرار گرفته‌اند — حضوری که یادآور وجدان زخمی جهان معاصر است.

در قاره آفریقا، ائتلاف سازمان‌های جامعه مدنی برای انتخابات سنگال (COSCE) که از سال ۱۹۹۹ در داکار فعالیت می‌کند، به‌خاطر پایبندی به دموکراسی و حفظ ثبات اجتماعی در دوره‌های پرتنش معرفی شده است.

از مکزیک، سازمان Grupo Por Un País Mejor (برای کشوری بهتر) که از سال ۱۹۹۷ در مکزیکوسیتی فعال است، به‌خاطر ارائه خدمات بهداشتی گسترده به میلیون‌ها نفر و تقویت انسجام اجتماعی با حمایت ریگوبرتا منچو (برنده جایزه صلح نوبل ۱۹۹۲) نامزد شده است.

در خاورمیانه، انجمن گروگان‌ها و خانواده‌های مفقودان (Hostages and Missing Families Forum) از اسرائیل که در سال ۲۰۲۳ تأسیس شد، به‌دلیل رهبری انسانی برجسته در پیگیری سرنوشت گروگان‌ها و حمایت از خانواده‌های آسیب‌دیده معرفی شده است. این نامزدی توسط برَد اشنایدر (متولد ۱۹۶۱) و گروهی از نمایندگان ارائه شده است.

در عرصه بین‌المللی، دیوان کیفری بین‌المللی (ICC) مستقر در لاهه به‌دلیل ایستادگی در برابر نادیده‌انگاری عدالت از سوی قدرت‌های غربی و دفاع از قوانین بین‌المللی جنگ، حتی در برابر فشار ایالات متحده نامزد شده است. این نامزدی توسط سیاستمدار نروژی، ماری سنیو مارتینوسن (متولد ۱۹۸۵) پیشنهاد گردیده است.

از کوزوو، مرکز بازتوانی قربانیان شکنجه (QKRMT) در پریشتینا که از سال ۱۹۹۹ فعالیت دارد، به‌دلیل تلاش‌های چشمگیر در ارتقای حقوق بشر و بازسازی روانی جوامع آسیب‌دیده از جنگ به همراه فریده رو‌شیتی معرفی شده است.

در سطح ملی، ملت آفریقای جنوبی نیز به‌عنوان نهادی نمادین به‌دلیل نقش تاریخی خود در کاهش نیروهای نظامی، ترویج همگرایی ملت‌ها و برگزاری کنگره‌های صلح نامزد شده است. این پیشنهاد توسط ماریل لرااند (متولد ۱۹۷۴) ارائه گردیده است.

جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵

در عرصه نظامی و ژئوپلیتیک، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو – NATO) نیز با عنوانی جنجالی در فهرست قرار گرفته است؛ با استدلال نقش این ائتلاف در جلوگیری از درگیری مستقیم میان بلوک شرق و غرب طی دهه‌های گذشته. پیشنهاد این نامزدی را ارلند ویبورگ (متولد ۱۹۸۴) مطرح کرده است.

در اروپا، جنبش دانشجویی صربستان که در سال ۲۰۲۴ آغاز شد، به‌دلیل تظاهرات مسالمت‌آمیز و مطالبه پاسخگویی از دولت برای پایبندی به قانون از سوی سینیسا کووچویچ (متولد ۱۹۵۴) و دیانا استویکوویچ (متولد ۱۹۸۹) معرفی شده است.

در خاورمیانه و اروپا، گروه‌های زنان نیز حضور پررنگی دارند:
زنان خورشید (Women of the Sun) از بیت‌لحم، که در سال ۲۰۲۱ تأسیس شد، به‌عنوان نماد جنبشی جهانی برای غلبه بر خشونت و نفرت از رهگذر همبستگی زنان معرفی شده است.
از اسرائیل، سازمان زنان برای صلح (Women Wage Peace) و از فرانسه، جنگجویان صلح (Les Guerrières de la Paix) نیز در این فهرست قرار دارند.

در قاره آفریقا، نهاد اتاق‌های واکنش اضطراری (Emergency Response Rooms) در سودان که در میانهٔ جنگ داخلی سال ۲۰۲۳ شکل گرفت، به‌دلیل نمونه‌ای درخشان از همبستگی مردمی و مقاومت محلی در برابر فاجعه انسانی از سوی مؤسسه پژوهش صلح اسلو (PRIO) نامزد شده است.

جمع‌بندی

فهرست نامزدهای جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵، تصویری چندوجهی از جهان امروز ارائه می‌دهد؛ جهانی که در آن صلح دیگر مفهومی انتزاعی یا صرفاً دیپلماتیک نیست، بلکه نتیجه هم‌افزایی میان افراد الهام‌بخش و نهادهای مردمی است. از گزارشگران و فعالان حقوق بشر گرفته تا سازمان‌های امدادی و شبکه‌های مدنی، همگی در یک مسیر واحد حرکت می‌کنند: بازگرداندن معنای صلح به واژه‌ای که در میان جنگ‌ها و بحران‌ها رنگ باخته است.

حضور نام‌هایی چون کودکان غزه، فرانچسکا آلبانزه، و جنبش‌های زنان برای صلح نشان می‌دهد که این جایزه بیش از هر زمان دیگری به وجدان جمعی بشر نزدیک شده است. نوبل صلح ۲۰۲۵ نه فقط رقابتی میان کشورها و سیاست‌مداران، بلکه بازتابی از نبردی اخلاقی میان بی‌تفاوتی و انسانیت است؛ یادآوری اینکه امید، هنوز قدرتمندترین ابزار بشر در برابر تاریکی است.

پیش‌ بینی برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵ در بت فوروارد

شما می‌توانید همین حالا برنده رویداد جذاب و هیجان‌انگیز
جایزه صلح نوبل ۲۰۲۵
را با بالاترین ضرایب در بت فوروارد پیش‌بینی کنید!